Juliette Becking - 'Meaning Creation' in Emotion Focused Therapy

In EFT wordt gewerkt met verschillende procestaken bij specifieke signalen van geblokkeerd proces (markers), zoals het werken met stoelen. EFT heeft ook een meer existentiële taak: 'Meaning Creation' als een cliënt iets traumatisch, pijnlijks heeft meegemaakt dat óók het effect heeft van een existentiële schok; een sterk protest en niet meer weten ‘hoe verder’, 'in deze wereld kan en/of wil ik niet leven'. We gaan er dan vanuit dat er een ‘broken cherished belief’ is, een gekoesterde en vaak impliciete overtuiging over jezelf, de ander en de wereld die aan duigen ligt, waardoor je de betekenis- en zingeving en dus je kompas in de wereld kwijt bent.
We werken hiermee met de taak 'Meaning Creation'. De kern van het veranderingsproces is om via het in contact komen met het meest pijnlijke aspect van de schokkende gebeurtenis de onderliggende ‘broken cherished belief’ te identificeren en te expliciteren (o.a. met behulp van focusing) om vervolgens je hiertoe te kunnen verhouden en rouwen en dan je cherished belief loslaten, aanpassen of juist versterken en ervoor vechten en tot slot integreren in je narratief en leven. We zien dan een versterkt ‘zelf’ ontstaan, met een hervonden kompas en 'moving forward energy'.

Ineke Scholten – Klachten als ingang tot existentiële betekenisgeving en persoonlijke groei

In een korte interactieve workshop maak ik samen met de deelnemers een ervaringsgerichte reis waarin we van klacht of symptoom naar onderliggende, existentiële betekenissen zoeken aan de hand van twee processchema’s: de EFT-tango van Sue Johnson en de ‘driehoek van Bion’ (verlangen – angst – schijnoplossingen).

We onderzoeken de klachten van onze cliënten en bewerken deze als mogelijke ingang tot diepere gevoelslagen en beleving, zodat existentiële levens- en zingevingsvragen, die eerder verborgen bleven, nu zichtbaar kunnen worden in een aanvaardende sfeer. Hierdoor worden nieuwe bronnen aangeboord en kunnen oude verstikkende patronen plaatsmaken voor andere, waarachtige, helpende patronen. Door deze innerlijke verandering kan, door alle bestaansonzekerheid en existentiële eenzaamheid heen, opnieuw verbinding, hoop en liefde voelbaar worden.

Coriene ten Kate en Berrith Augustus – Embodied Mentalizing: focus op ons lichaam als basis van ons bestaan - non-verbale technieken in het werken met (jong)volwassenen met hechtingstrauma

Embodied Mentalizing gaat over in contact komen met onze lichamelijke signalen en emoties. De basis van ons bestaan als mens. Lichaamstaal leren kennen en woorden leren geven in afstemming met een ander. Het gaat om de relatie die we aangaan met onszelf, ons lichaam en onze cliënten.
In deze workshop willen we werken met de focus op het lijf, lichaamssignalen en uitwerking in contact. In de oefeningen gaat het in de workshop om de ervaringen van jouzelf als therapeut: hoe kun je zelf met behulp van Embodied Mentalizing in contact treden met je lichaamssignalen en hoe is dat in contact met een ander?

Lou Bettina Klein – Trying to make sense of the world

Thema’s als geboorte, verlies, vrijheid, eenzaamheid, verbinding en angst zijn niet zelden onderliggend aan dagelijkse hulpvragen. Ze kleuren - zou men kunnen zeggen - de onderstroom van ons ‘Zijn in de wereld’ in en zijn therapeutisch relevant, ook als ze niet benoemd worden. In de K.I.P., een psychodynamisch gefundeerde psychotherapie met cliëntgecentreerde aanpak, dragen imaginaties voorbewust inhoud aan die pas later bewust begrepen wordt. Ze verhullen en onthullen tegelijkertijd, geven ruimte en kader tijdens het zoeken naar onze omgang met existentiële vragen.
De workshop heeft als doel de deelnemers ervarend kennis te laten nemen van de methode Katathym Imaginatieve Psychotherapie (K.I.P.) door middel van korte voorbeelden uit de praktijk en een eigen dagdroom.

Kirsten Copier (vervangt Maud van Thiel) – Existentiële thema’s en zingevingsproblematiek in therapie met hoogbegaafde volwassenen

Hoe vlieg je existentiële thema’s aan bij hoogbegaafde volwassenen? Welke vorm kunnen die existentiële thema’s aannemen? Aan de hand van het Delphimodel Hoogbegaafdheid worden de deelnemers aan het werk gezet om hierop antwoorden te vinden. Uiteraard komt de eigen jarenlange ervaring van Maud van Thiel met de doelgroep op het punt van zingevingsproblematiek ook aan bod. 

Rosalien Wilting en Arjan Videler – Psychotherapie met ouderen: er zijn altijd existentiële thema's! 

Hulpverleners en ouderen zelf hebben (onbewuste) vooroordelen over ouderen en ouder worden. Bovendien liggen existentiële thema’s in psychotherapie met ouderen steeds op de loer. Denk aan de impact van een (zeer) late diagnose autisme, ADHD, persoonlijkheidsstoornis of PTSS, die tot een nieuw narratief kan leiden. Existentiële vragen zijn: wie ben ik nu (nog), en wie kan of wil ik (nog) zijn? Het is helpend ruimte te maken voor rouw, zingeving en eindigheid. Ouderen hebben daarbij wijsheid en levenservaring, die de therapeut kan aanboren.

In deze workshop laten we u ervaren wat psychotherapie voor ouderen kan betekenen. We bespreken casuïstiek, waarin existentiële thema’s spelen bij ouderen en het effect van late diagnoses. We gaan met de deelnemers interactief aan de slag met filmmateriaal van oudere cliënten. Ook laten we de deelnemers zelf ervaren in hoeverre zij onbewuste opvattingen hebben over ouderen.

Sofie Verdegem – Experiëntieel-existentiële groepstherapie

Wanneer we als mens geconfronteerd worden met ingrijpende gebeurtenissen of veranderingen in ons leven, kan dit leiden tot gevoelens van hopeloosheid of zinloosheid. Wat van betekenis was, kan hierdoor onder druk komen te staan of als onbelangrijk worden ervaren. Deze existentiële crisis brengt ons in contact met onze kwetsbaarheid en kan ons zelfs het gevoel geven dat we niet meer weten wie we werkelijk zijn. 

Binnen experiëntieel-existentiële groepstherapie ondersteunen we mensen om de complexiteit en onzekerheid van het leven onder ogen te zien en zoeken we naar nieuwe zingevingsmogelijkheden. We nodigen hen uit om meer vrijheid te ervaren in hun houding ten aanzien van de beperkingen in het leven en scherp te krijgen waar ze zich voor kunnen en willen engageren. We maken gebruik van focusingoefeningen om dit existentieel zoeken lichamelijk te verankeren. De toepassing van dit model voor verschillende doelgroepen wordt in deze workshop uitgewerkt.

Catheleyne van der Laan – Dynamisch spel van uitwisseling

Het is voor psychotherapeuten belangrijk om existentiële thema’s te onderzoeken bij zichzelf, zodat ze in staat zijn vrij uit te wisselen met cliënten over deze zware materie.

Hoe sta jij tegenover kwesties als eindigheid, hoop, verlies en vrijheid? In deze workshop gaan we voor een dynamische aanpak. Er komen een aantal existentiële vragen aan de orde, waarbij deelnemers kiezen tussen vier antwoordcategorieën. Geïnspireerd op het vroegere spelprogramma Ren-je-rot ga je naar het veld van je keuze (A, B, C of D). Daar is tijd voor persoonlijke uitwisseling in tweetallen over de gestelde vraag en waarom je dit veld koos. Bij iedere vraag kan je weer kiezen voor een nieuw veld en heb je een ontmoeting met een andere congresganger.

Voorbeelden van de vragen: Wat maakt het leven waardevol? Waar komt eenzaamheid vandaan? Hoe ga jij om met eindigheid? Wat is vrijheid?

Chaja Kaufmann en Rien Bakker –  Wil jij je ‘ikigai’ ontdekken?

In Japan wonen de meeste 100+’ers. Mensen worden daar gemiddeld ouder dan op veel andere plekken. Een deel van dat geheim blijkt te liggen in je ‘ikigai’. Ikigai staat voor het in verbinding zijn met je existentiële zin van jouw leven. Het gaat verder dan het vinden van een beroep of een passie, maar gaat over het vinden van jouw plek in het grotere geheel. In onze workshop geven wij een opening tot ontdekking van je persoonlijke zoektocht naar je ikigai. Of een verfrissende check-up als je die al gevonden hebt. We gebruiken de ervaring van jouw lichaam in het hier-en-nu en komen van daaruit tot een gesprek. Wat weet de wijsheid van het lichaam ons te vertellen over de richting die past? En lukt het om die richting te ademen en belichamen?

Marcella Luiken, Paula Peters en Jos Govers – Geen zin in Zijn. Existentiële thema's bij de behandeling van kinderen en jeugdigen.

De zin om te zijn is bij sommige jongeren en kinderen al vroeg verdwenen. Dit roept gevoelens van onmacht en angst op bij de mensen om hen heen evenals bij hulpverleners.

Hierdoor blijven thema’s onbesproken en drijft het kind in eenzaamheid verder door de zee van impliciete emoties en denkbeelden. 

We staan stil bij wat existentiële thematiek oproept bij kinderen en jongeren en wat dit voor hen zelf betekent. Daarnaast hebben we oog voor hoe de omgeving reageert en wat helpend kan zijn als hulpverlener om deze thema’s expliciet ruimte te geven om te zijn, in verbinding met het kind of de jongere.

Marcella, Paula en Jos maken deel uit van de werkgroep K&J van de VPeP