Beeld: Maritiem Museum Rotterdam, fotograaf Guus Schoonewille

Sessieronde 2

11:45-12:30 uur

Sessie 2.1 Kiezen en doen: duurzaamheid als uitgangspunt voor musea

Cato Ebeling Koning (hoofd development bij het Scheepvaartmuseum)

Het Scheepvaartmuseum wil in 2030 volledig eco-positief zijn en werkt er hard aan om met duurzame bedrijfsvoering de eigen ecologische voetafdruk te reduceren. In deze sessie neemt Caro Ebeling Koning ons mee in de kansen voor verduurzaming, waarbij we steeds verder inzoomen. Van meerjarig en groot op sector- en museumniveau tot praktische en direct toepasbaar op tentoonstellingsniveau.  

Het Scheepvaartmuseum lanceerde na een groot onderzoek dit jaar de online toolkit ‘ATLAS, the future of exhibitions' bomvol inspiratie en best practices. Na deze sessie weet je beter de weg in de gereedschapskist vol tools, stappenplannen en checklists voor vertrekken of voortzetten van jouw duurzaamheidsonderzoek en verduurzamingsplannen. De Atlas geeft niet alleen informatie en inspiratie, maar is ook een urgente oproep: laten wij op dit onderwerp niet langer achter de feiten aanlopen maar juist de kartrekker zijn - dát zijn we aan onze stand verplicht.

Sessie 2.2 Sponsoring of smeergeld, wat is de prijs van geld?

Bert Boer (directeur Maritiem Museum Rotterdam)
Iris van den Akker (commercieel directeur Museon-Omniversum)
moderator Fiona Zachariasse (directeur Natuurmuseum Brabant)

In deze sessie gaan we dieper in op de soms moeilijke afweging tussen zakelijke en inhoudelijke belangen. In een tijd waarin ons gedrag onder een vergrootglas ligt, is het nog belangrijker om de juiste ethische en morele afwegingen te maken. Maar wanneer doe je het eigenlijk goed?

Partnerschappen zijn waardevol en relevant, inhoudelijk en zeker ook vanuit financieel oogpunt. Maar je verbinden aan een andere organisatie kan ook (onbedoeld) zorgen voor rumoer, kritiek of zelfs dwarsliggende activisten.

Hoe ver ga je met het onderzoeken naar achterliggende motieven van sponsors, donateurs en partners en wat de herkomst van het geld is? Waar ligt voor jouw organisatie de morele grens? Vanuit welke ethische waarden werk je? Wanneer is het bedrijfsleven een geloofwaardige financiële partner en wanneer niet? Wat doe je met kritiek? Hoe kom je tot een geloofwaardige rationale?

Sessie 2.3 Samenwerken aan talentontwikkeling in leerecosystemen

Marianne Benning (projectcoördinator VSC)
Carlijn Meijs (projectleider bij De Ontdekfabriek)
Renske de Jonge (directeur Science LinX)
Lyda Winata (adviseur cultuur/W&T educatie Stadkamer Zwolle)
Anke Jongen (manager presentatie, educatie en collectie Natuurmuseum Brabant)

In 2020 startte de VSC samen met partners in Groningen (Science LinX), Zwolle (Stadkamer), Tilburg (Natuurmuseum Brabant) en Eindhoven (Ontdekfabriek) met het project ‘Samenwerken aan talentontwikkeling in leerecosystemen’ (STL), waarin we verder bouwden we verder op de bevindingen uit het inventarisatierapport van ‘Leren waar nieuwsgierigheid ontstaat’.

Tijdens deze sessie presenteren we de bevindingen uit het onlangs afgeronde overkoepelende onderzoek naar leerecosystemen door de Universiteit Leiden en blikken we met de projectpartners terug op de ervaringen van de afgelopen twee jaar.

Er is veel werk verzet door de teams in de vier verschillende steden met zichtbare impact op kinderen en het netwerk van organisaties, op klein en groot niveau. Van kinderen die zich verwonderden over de bijzondere planten in hun eigen wijk in Tilburg tijdens bijeenkomsten van de natuurclub, tot kettingreacties bij de BSO in Zwolle. Van enthousiasme bij de wegwijzer-training voor juffen en meesters van de Eindhovense zomerschool, tot lokale kernteambijeenkomsten en partnerschappen in Groningen en de succesvolle opening van de Meet-o-theek.

We kijken terug op een project in roerige jaren, waarin voor een groot deel in de coronaperiode. Dit stelde ons voor flinke uitdagingen met een project waarin live ontmoetingen, verbinding, uitwisseling, kennismaking en netwerken centraal staat. Daarentegen opende het ook weer nieuwe deuren. We nemen jullie graag mee in onze bevindingen en gaan graag open in gesprek over kansen voor de toekomst!

Sessie 2.4 Dekolonisatie in wetenschapsmusea en science centers

Irene Jacobs (conservator Maritiem Museum)
Corine van Impelen (directeur public engagement Naturalis)
Eva van der Veer (sectordirecteur collectie Naturalis)
Marian van Dijk (directeur Museum Speelklok)
Dyonna Benett (erfgoedprofessional inclusie)
 

Dekolonisatie is een actueel, maar ook complex en soms gevoelig onderwerp. Wat speelt er op dit gebied bij VSC-leden? Waar is behoefte aan, waar lopen we tegenaan en hoe verhouden wetenschapsmusea en science centers zich tot dit onderwerp? In aanloop naar een verdiepende reeks rond dekolonisatie in 2023 gaan we het gesprek met elkaar aan onder leiding van Dyonna Benett. We bespreken enkele voorbeelden en ervaringen van VSC-leden, gaan in gesprek en onderzoeken met elkaar in een veilige omgeving wat dekolonisatie voor ons betekent.

• Irene Jacobs neemt ons mee in het proces rond de ontwikkeling van de tentoonstelling Maritieme Meesterwerken en de dialoogsessie over koloniale kunst die het Maritiem Museum in de voorbereiding van de tentoonstelling organiseerde.
• Naturalis kreeg onlangs te horen dat de Indonesische regering kunststukken en natuurwetenschappelijke collectie terugvraagt aan het ministerie van OCW, waaronder de Dubois-collectie die in Naturalis te zien is. Corine van Impelen en Eva van der Veer vertellen over de impact van zo'n verzoek, herkomstonderzoek en hoe hiermee om te gaan.
• Marian van Dijk onderzocht in 2021 met een gastconservator en gastprogrammeur welke sporen hebben kolonialisme en slavernijverleden hebben achtergelaten in de collectie van Museum Speelklok? Dit resulteerde in het programma SWING, een essay en permanente aanpassingen in de tentoonstelling. 
• Dyonna Benett is erfgoedprofessional gespecialiseerd in inclusie en bij deze sessie aanwezig als gespreksleider. Ze is als adviseur betrokken bij het VSC-programma Samen Inclusief en samen met Tibisay Sankatsing Nava onderzoeken we de mogelijkheid tot en behoefte aan een verdiepend programma op het gebied van dekolonisatie voor VSC-leden.