Beeld: Discovery Museum

Sessieronde 1 

10:30-11:15 uur

Sessie 1.1 Laat je horen! Actie en impact door jongeren faciliteren en stimuleren

Jet de Wit (programmamanager bij Naturalis) en Willemijn Simon van Leeuwen (directeur Geofort)

We kijken in deze sessie verder dan het familiepubliek en zoomen in op gedreven jongeren en de toekomst van onze planeet. Hoe bevraagt, inspireert en ondersteunt onze sector jonge mensen met een missie? Hoe kunnen wij als musea en science centers een platform zijn voor jongeren die een bijdrage willen leveren aan een betere toekomst op onze planeet? Durven we daarin zelf ook stelling te nemen? In deze sessie nemen Jet de Wit (Naturalis) en Willemijn Simon van Leeuwen (Geofort) je mee in hun ervaringen rond JongerenXNaturalis, de Junior troonrede en grote online community van Geocraft (zie onder) en voeden zij het gesprek.

Welke keuzes maken zij en wat zou je zelf als museum of science center kunnen doen om concrete actie onder jongeren te faciliteren en stimuleren? Hoe verbinden zij jongeren on- en offline? En welke verantwoordelijkheid en rol ligt daar bij ons, als volwassenen werkzaam bij het museum, en welke bij de jongeren zelf?

Onder de naam ‘JongerenXNaturalis’ bundelen een mix van wetenschappers en jongeren(verenigingen) hun krachten. Hier twee werelden samen: activisme en wetenschap, hart en hoofd, empathie en analyse, verbeelding en strategie. Vanuit een gedeelde urgentie vullen ze elkaar aan en organiseren ze o.a. jaarlijks het groene verkiezingsdebat. Ook in Geofort staat de stem en input van jongeren centraal. In 2022 hebben jongeren uit heel Nederland samengewerkt aan een eigen Junior Troonrede. Koning Koen van de Minecraft-community heeft namens deze jongeren de junior troonrede voorgelezen te GeoFort het weekend voor prinsjesdag. En tegelijkertijd werd de troonrede ook ‘uitgesproken’ in de digitale ridderzaal van de virtuele wereld GeoCraftNL. In deze virtuele wereld, waar heel Nederland in Minecraft staat, zijn meer dan 40.000 kinderen en jongeren actief. Inmiddels telt de GeoCraft Community 600+ GeoBurgemeesters en Wethouders, 20 GeoCommissarissen van de Koning, 2 Ministers en 1 Koning. Samen maken ze GeoCraft tot wat het is en iedereen kan solliciteren!

Sessie 1.2 Science Centre 4.0 – Sapiens: van wunderkammer tot dialoogconcepten

Caroline Breunesse (hoofd tentoonstellingen Naturalis) en Marjoleine van der Meij (assistent professor Vrije Universiteit Amsterdam)

De ontwikkeling van wetenschapsmusea en science centers gaat een volgende fase in. Het tonen van collecties en het vertellen van verhalen met tentoonstellingen en vernieuwende programma’s blijven natuurlijk belangrijk. Echter, wetenschapsmusea en science centers zijn bij uitstek de plekken voor ontmoeting, verbinding en engagement. Zij kunnen bij uitstek inspelen op de maatschappelijke tendensen van co-creatie en network learning en het voeden en voeren van de dialoog tussen wetenschap en samenleving.

Centraal hierbij staat SAPIENS, een initiatief van Naturalis Biodiversity Center, Vrije Universiteit Amsterdam, Hogeschool InHolland, architectenbureau MVRDV en ontwikkelaar EDGE. https://www.sapiensamsterdam.com/

Caroline Breunesse, hoofd tentoonstellingen bij Naturalis en betrokken bij de planvorming van Sapiens, en Marjolein van der Meij, assistant professor of design for participatory transformation aan de VU (Athena Instituut) nemen ons mee in deze ontwikkeling en vertellen ons meer over dit unieke concept dat elementen van een museum, een laboratorium, een werkplaats en een denktank in zich verenigt. Zij vertellen ons ook waar ze bij de ontwikkeling van dit idee tegenaan lopen. En we bespreken met elkaar wat dit voor ons eigen museum of science center betekent.

Sessie 1.3 Twijfel centraal in wetenschapsmusea

Marjan Doom (directeur Gents UniversiteitsMuseum) en Marcel de Jonge (tentoonstellings- en programmamaker Discovery Museum)

Wie een realistisch beeld wil tonen van de wetenschappelijke praktijk, kan niet enkel pronken met succesverhalen en gemakkelijk behapbare resultaten. Maar hoe toon je de schoonheid, complexiteit én kwetsbaarheid van wetenschap, zonder haar geloofwaardigheid op het spel te zetten?

Deze vraag stelde Marjan Doom zich in de voorbereiding van de opening van het nieuwe Gents Universiteitsmuseum (GUM), dat in 2020 opende. Een gloednieuw museum over wetenschap, onderzoek en kritisch denken, waar de bezoeker kan ontdekken dat wetenschap het resultaat is van vallen en opstaan, twijfel en verbeelding. Ze scheef er destijds het boek ‘Museum van de twijfel’ over.

We zijn twee jaar verder en zijn verheugd dat Marjan Doom tijdens de VSC-ledendag naar Rotterdam komt. Hoe gaat het nu? Wat hebben zij in de twee jaar na de opening geleerd over communicatie over twijfel? Welke praktijkervaringen zijn succesvol gebleken en waar bleken ze de plank mis te slaan? Daarnaast deelt ook Marcel de Jonge van het Discovery Museum welke keuzes hij als tentoonstellingsmaker maakte voor hun nieuwste tijdelijke expositie ‘Zeker Weten?!, waar wetenschappelijke vragen, twijfel, zoektochten en nieuwsgierigheid centraal staan. Genoeg input voor nieuwsgierige vragen, twijfel en een goed gesprek met elkaar in het laatste deel van deze sessie.

Sessie 1.4 Hoe maken we onze maatschappelijke impact zichtbaar? 

Hester Smid (projectmanager social impact bij MAEX) en Silvia Oostwegel (oprichter MAEX).  

Het aantonen van maatschappelijke impact als museum wordt steeds belangrijker, bijvoorbeeld voor gemeente, provincie, fondsen of sponsoren. Maar ook als instelling met een publieke functie en maatschappelijke missie. Alleen hoe meet je die impact en breng je deze in kaart?

De Maatschappelijke AEX maakt aan de hand van de Sustainable Development Goals (SDG's) de maatschappelijke impact van initiatieven inzichtelijk en koppelt dit aan een (financiële) waarde. Verschillende VSC-leden, zoals Discovery Museum, Museon-Omniversum en NEMO zijn recent met de MAEX aan de slag gegaan en bezig met het maken van een social handprint.