Inloop met koffie

Inleiding op de dag

Bart Ankersmit (dagvoorzitter), Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Labels en stereotypen

Dilara Bilgic, Schrijver, spreker/moderator en freelancejournalist                   

De hele dag door doen we het, bewust of onbewust: hokjesdenken. Maar hoe werkt het nu eigenlijk? In deze lezing bespreekt Dilara Bilgic het concept van labelen en stereotyperen vanuit psychologisch perspectief om zo hopelijk meer bewustwording ten aanzien van onze eigen blinde vlekken te creëren. 

Van alarmerende cijfers naar sprekend erfgoed

Anne Catherine Obrechts, Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed

Als monumentenwachter interieur ervoer Anne-Catherine dat de theorie over klimaatbeheersing niet strookte met de conditie van het erfgoed in kerkinterieurs. Voor een duurzame omgang met het erfgoed, vond ze het belangrijk om de regels van de preventieve conservering te toetsen aan de werkelijkheid, dit wil zeggen aan de mogelijkheden van het gebouw, conditiecontroles, de collectienoden en de klimaatgeschiedenis. Deze uitgangspunten staan centraal bij het advies dat ze geeft, maar daarbij ervaart ze vaak weerstand in de praktijk. 

Op weg naar een duurzaam museumklimaat

Brique Sibbing, Rijksmuseum Amsterdam

Het Rijksmuseum realiseert met haar omvangrijke klimaatinstallatie een hoogwaardig binnenklimaat voor haar waardevolle collectie. Eind 2020 heeft het museum een klimaatwerkgroep opgericht waarin restauratoren en technici samen zoeken naar mogelijkheden om het museumklimaat te verduurzamen. Dit doen ze enerzijds door draagvlak voor ruimere en eenduidiger klimaatspecificaties te creëren en anderzijds door de installaties efficiënter te gebruiken. 

De klimaatinstallatie van het KMSKA Antwerpen: concept, ontwerp, uitvoering en inregeling

Elvira Servaes Facilitair Bedrijf, Agentschap van de Vlaamse Overheid

In 2011 sloot het KMSKA de deuren voor een ingrijpende renovatie en inbreiding om in september 2022 in volle glorie opnieuw te openen. Gedurende de lange sluitingsperiode onderging het gebouw een volledige metamorfose. Achter de architecturale pracht zit uiteraard ook een bijzondere en uitgebreide technische installatie. Deze presentatie vertelt niet enkel het verhaal van de uitgangspunten, het concept en het ontwerp van de volledig vernieuwde klimaatinstallatie, maar geeft ook inzage in de werkelijke uitvoering, de moeilijkheden en de noodzakelijke bijsturingen. We nemen de toehoorder vervolgens mee in het traject van de inregeling en de monitoring en delen graag onze leerpunten na dit intensieve traject.

Lunch

We messed up the environment by accident, imagine what we can fix with intent.

Yvette Watson, Co-founder en CEO van The 2B Collective en co-founder PHI Factory

Met het groeiende bewustzijn dat we de aarde in hoog tempo uitputten en vervuilen en het toenemende enthousiasme voor de circulaire economie, lijken we op een omslagpunt te zijn aangekomen. Steeds meer organisaties zien de urgentie én de potentie van een economie die ecologisch- en sociaal kapitaal waardeert. Zoveel oplossingen zijn reeds voor handen, maar hoe breng je een stevige ambitie naar de praktijk? Hoe ga je met je organisatie aan de slag om de doelstellingen te realiseren? Van ambities naar praktische projecten en oplossingen. Yvette is een energieke spreker die graag de interactie met de zaal opzoekt en de toehoorder enthousiasmeert om vandaag nog aan de slag te gaan.

Smart Buildings: Wat betekent dit voor erfgoed?

Rick Kramer, Technische Universiteit Eindhoven

Rick Kramer is universitair docent aan de TU Eindhoven binnen de leerstoel Building Services. Zijn onderzoek richt zich op doelmatige klimaatbeheersing met het oog op effectiviteit én energie-efficiëntie. De opkomst van (low-cost) sensortechnologie, cloud-platforms en kunstmatige intelligentie bieden veel potentie. Maar waar staan we nu? En wat kunnen we ermee, nu en in de toekomst? Daarnaast wordt ingegaan op wetgeving op EU-niveau en nationaal niveau (bv. Smart-readiness) en wat dat betekent voor de komende jaren. 

Resilient Storage 

Estelle de Bruyn & en Annelies Cosaert, Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium

Het KIK en de KU Leuven ontwikkelen binnen het project Resilient Storage een nieuwe methode om de energie-efficiëntie van klimaatsystemen in de musea te optimaliseren. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media ondersteunt dit onderzoeksproject en onder meer FARO is betrokken als kennispartner. 

Door hun hoge energieverbruik betekenen de klimaatsystemen een grote financiële kost voor musea. Het project Resilient Storage streeft ernaar de Belgische collecties beter te bewaren en hun ecologische voetafdruk te verminderen. Door op korte termijn gericht in te grijpen op het klimaatsysteem en infrastructuur, verbetert het bewaarklimaat en vermindert het energiegebruik en de bijhorende energiekosten.

De methode wordt uitgetest in twee Belgische musea (Belgisch Stripcentrum en FeliXart Museum). Het project Resilient Storage is niet enkele relevant voor musea. Het heeft het potentieel om het bewaarklimaat in heel wat collectiebeherende instellingen zuiniger en koolstofarmer te realiseren.

Thee

Helemaal losgelaten: een passief magazijn voor de collectie van de KB  

Foekje Boersma, Nationale Bibliotheek

De KB werkt aan de realisatie van een nieuw boekenmagazijn waar de gehele collectie naar toe wordt verhuisd. De ambitie is om een passief magazijngebouw zonder klimaatinstallaties te realiseren, waarin de collectie veilig kan worden opgeslagen. Deze presentatie belicht hoe de KB tot dit besluit is gekomen, wat er allemaal bij komt kijken en welke uitdagingen en kansen een dergelijk project biedt.

Dynamische klimaatbeheersing Marco Martens, DYSECO

Niet meer doen dan strikt nodig, maar precies dat doen wat de collectie en de bezoekers vragen, dat is de essentie van dynamische klimaatbeheersing. Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek aan de TU Eindhoven, brengt DYSECO deze technologie verder voor het erfgoedveld. Deze presentatie gaat in op de werking, de energiebesparingen en wat het betekent voor collectiebehoud op de lange termijn.

Afsluitende borrel