Mens, wat bezielt je

Workshopronde 11.15-12.30 uur

Myriam Lipovsky – Lijfspraak - van lichamelijke klacht naar lichaamsgerichte beleving - Burchtzaal

Bij lichamelijke klachten is er bij cliënten vaak weerstand of (epistemisch) wantrouwen om in psychotherapie bij het lichaam stil te staan: ‘Het zit niet tussen de oren, het is echt!’

Passende psycho-educatie kan helpen om de brug te slaan, door samen te begrijpen hoe lichaam en geest elkaar beïnvloeden. Dit versterkt de therapeutische relatie en motiveert om bij lichamelijke klachten stil te gaan staan bij emoties en innerlijke ervaringen.

In deze workshop geef ik uitleg in eenvoudige taal vanuit een bio-psychosociaal kader, gebruikmakend van wetenschappelijke kennis over psychofysiologie. Ik geef voorbeelden met beeldende metaforen en handvatten hoe dit praktisch toe te passen in de spreekkamer. Ik put hierbij uit mijn dubbele achtergrond als internist en psychotherapeut en mijn jarenlange ervaring met patiënten met ernstige aanhoudende lichamelijke klachten.

Ton Coffeng – Het gebruik van focusing in psychotherapie, balanceren in een spanningsveld – Noorderligt

Bij Focusing-oriented psychotherapy zijn interventies van de therapeut erop gericht dat de cliënt contact maakt met wat hij of zij voelt, d.w.z. met de zogenoemde ‘felt sense’. Uitspraken van cliënt of therapeut worden ook telkens hieraan getoetst. Zulke interventies kunnen directief van aard zijn. Dit staat haaks op de basisattitude van cliëntgerichte psychotherapie. Daar prevaleert non-directiviteit en is het volgen belangrijker dan sturen. Hoe kan men aan beide stromingen tegemoetkomen?

Er zijn meer haken en ogen aan het geven van focusing-gerichte interventies. Hiervan wordt een aantal voorbeelden gegeven. Het maakt dat therapeuten moeten balanceren in een spanningsveld. Er wordt een model gepresenteerd dat enig houvast geeft en ter illustratie wordt een video getoond van een therapiesessie. De workshop wordt afgesloten met een discussie met de deelnemers.

Iris Kleine Schaars – The way out is in - Dharma delen – Appelzolder

In deze workshop krijg je de gelegenheid onderdeel te zijn van een zenboeddhistische beoefening: Dharma Sharing. Deze kent zijn oorsprong vanuit het engaged boeddhisme opgericht door Thich Nhah Than. Tijdens deze workshop zullen we in een kring plaatsnemen waarin we de kans krijgen elkaars inzichten en ervaringen te delen met het thema 'Mens, wat bezielt je?'. Het is een speciale tijd voor ons om onze ervaringen, onze vreugde en onze moeilijkheden uit te spreken. Door diep te luisteren terwijl anderen spreken, helpen we een rustige en receptieve omgeving te creëren. Door te leren spreken over ons geluk en onze moeilijkheden in de praktijk, dragen we bij aan het collectieve inzicht en begrip.

‘’Behind the pain, I could hear deep hope and trust in transformation, perhaps simply because it was actually being shared openly into a room full of caring, dedicated friends.’’

Aaffien de Vries – Re-experiencing (n.a.v. keynote Akira Ikemi) – Bloemenzolder

Re-experiencing is wat het proces voort draagt. De term zoals door Gendlin gebruikt, moet niet verward worden met herbeleving. De term komt van de Duitse filosoof en psycholoog Wilhelm Dilthy en was oorspronkelijk nach-erleben. In het Nederlands het best te begrijpen vanuit een combinatie van navoelen, invoelen en aanvoelen. Nach-erleben maakt onderdeel uit van de hermeneutische cirkel van ervaring, uitdrukking en begrijpen. Akira Ikemi gaat in op de achtergrond en de rol van (re-)experience in een focusproces en legt tevens de link met het proces van empathisch luisteren van Rogers.

Deze workshop heeft als doel dat wat je ervaren hebt in de keynote van Akira Ikemi, te verdiepen en te vertalen naar jouw eigen praktijk. We staan samen stil bij de vragen: Hoe heb je de keynote ervaren? Wat sprak je aan? Wat puzzelt je? Waar zit voor jou jouw living forward energy en hoe kan je dit toepassen in je dagelijkse (psychotherapie)praktijk?

In het woorden geven, naar elkaar luisteren en spiegelen ontstaat het proces van re-experiencing dat je verder brengt in je proces als mens én als professional.

Jos Govers – Bezield door de BRAIN BOSS – Drakenzaal

Het begrip 'The Brain Boss' komt uit de Emotion-Focused Skills Training (EFST), ontwikkeld door dr. Joanne Dolhanty en komt voort uit de Emotion-Focused Therapy van Les Greenberg.

De Brain Boss zou je kunnen zien als een beschermer die voorkomt dat je in situaties belandt die pijnlijk of beangstigend zijn, maar het is ook de interne criticus en de kant die je beschuldigt of aanjaagt. Bij heftige emoties laten we ons, vaak automatisch en onbewust, leiden door deze Brain Boss. Bijvoorbeeld doordat hij zegt: ‘doe dat niet, want dan zet je jezelf voor gek en zal iedereen zien dat je soft bent of een loser’. Het lastige is dat de Brain Boss ons vaak weerhoudt om te doen wat goed is voor ons en onze naasten. In de EFST en EFST-Y wordt een stoelentechniek – ‘de gevoelsvalkuil’ – gebruikt om deze Brain Boss Bewust te worden, erop te Reflecteren, waarna het lukt om hem Aan te passen, te Integreren en te Navigeren in de oceaan van emoties en meer te voorzien in wat echt nodig is.

Bij ouders is de marker om deze techniek in te zetten dat ze hun kind niet kunnen en of willen valideren, troosten of juist begrenzen. Bij individuele therapie kan ‘de gevoelsvalkuil’ worden ingezet op momenten dat de therapie vastloopt doordat de cliënt ‘weerstand’ vertoont tegen het veranderen. Deze stoelentechniek kan echter ook ingezet worden met de therapeut die vastloopt in eigen tegenoverdracht en het gevoel krijgt de cliënt niet meer te willen of kunnen helpen.

De kracht van de stoelentechniek wordt vergroot door het van moment tot moment ervaren en werkelijk doorvoelen van de eigen gevoelens en dat van het kind/de andere stoel. Hierbij wordt gebruikgemaakt van mini-focusingmomenten en verdieping door empathie en validatie.

In de workshop wordt de stoelentechniek gedemonstreerd aan de hand van video’s, eventueel een demonstratie en wordt ook stilgestaan bij de eigen gevoelsvalkuilen.

Workshopronde 14.00-15.15 uur

Ineke Scholten – Triggers als materiaal om lijf, hoofd en ziel met elkaar te verbinden – Drakenzaal

Samen met de deelnemers maak ik een ervaringsgerichte reis waarin we triggers van onszelf en van onze cliënten proberen te ontdekken. Als we getriggerd worden gaan alle seinen op rood. Ons lijf komt in de alarm-stand. We vechten, vluchten of bevriezen. Oude gevoelige snaren worden geraakt en we denken ‘zie je wel, ik kan het niet, ik faal, ik ben een slechte therapeut’. We komen in een overleefstand en raken het contact met onszelf en anderen kwijt.

Aan de hand van twee processchema’s: de EFT-tango van Johnson en de 'driehoek van Bion' (verlangen – angst – schijnoplossingen) proberen we via aanvaarding nieuwe bronnen aan te boren door onszelf af te vragen: wat zijn mijn grootste verlangens, wat zijn mijn grootste angsten? We vertragen en maken hier ruimte voor. In ons zoeken naar de onderliggende, existentiële betekenis in dit circulaire proces blijven de triggers centraal staan. We schilderen een kleurig palet van gevoelens en emoties door ons te focussen op de lijfelijke sensaties en proberen zo bij de diepste hechtingslaag uit te komen. Door op deze manier ons lijf, hoofd en ziel met elkaar te verbinden ontstaat er een nieuw perspectief.

Gertjan van Hinsberg – Imaginatie en rescripting met een twist – Burchtzaal

Imaginaire rescripting is een evidence based experiëntiele techniek die gebruikt wordt binnen schematherapie en bij traumaverwerking. In deze workshop wordt met enkele kleine wetenschappelijk onderbouwde aanpassingen imaginaire rescripting als ‘rescripting met een twist’ uitgelegd en besproken. ’Imaginatie en rescripting met een twist’ is een voor de cliënt overzichtelijke en begrijpelijke techniek die in het reguliere therapeutische gesprek ingevoegd kan worden. De techniek is in de praktijk goed bruikbaar gebleken bij zowel kinderen als volwassenen bij klachten die samenhangen met ingrijpende gebeurtenissen. Uitgangspunt is dat een cliënt op het moment van een schokkende ervaring zich moeilijk verbonden heeft kunnen blijven voelen met zichzelf en de ander. Met behulp van ervaren verbeelding ondersteunt de therapeut de cliënt om in het moment alsnog verbinding te krijgen met (veer)kracht en (zelf)compassie die destijds ontbraken. Het herstel van de verbinding helpt de cliënt met meer compassie naar zichzelf te kijken, klachten te verminderen en ingrijpende ervaringen een plek te geven.

Afhankelijk van de grootte van de groep en samenstelling van de deelnemers aan de workshop wordt een casus getoond en/of kunnen deelnemers zelf ervaren wat deze techniek doet.

De deelnemers krijgen in de workshop een voor gespreksvoering bruikbaar protocol aangereikt.

Ton Coffeng – Het gebruik van focusing in psychotherapie, balanceren in een spanningsveld – Noorderligt

Anja Tavenier en Ynke van Zuidam – In de ontmoeting gebeurt het – Appelzolder

Focussen is op een vriendelijke, accepterende manier luisteren naar je lichaam. Naar binnen gaan en contact maken met de beleving van wat je bezighoudt. Ruimte maken en aandacht geven, tijd nemen om iets wat onduidelijk of vaag is te verwelkomen zodat dit vorm kan krijgen via een woord, een beeld, een gebaar. De impliciete betekenis wordt duidelijker en het geeft vaak een verschuiving en ontspanning.

In deze workshop willen we het sociale aspect, de interactie, betrekken bij het focussen. Elke interactie heeft twee kanten: wat ik doe heeft invloed op jou, wat jij doet heeft invloed op mij. Bij de ander zijn én bij jezelf zijn is niet alleen belangrijk in psychotherapie maar in alle contacten. In de impliciete en expliciete ontmoeting tussen ons mensen vindt de verandering plaats. We willen op een experiëntiële manier, in een focusoefening, jullie deze interactie laten ervaren en onderzoeken.

Klaas Keijzer – Kwaliteit van arbeid als gevoelde betekenis – Tuinzaal

Arbeid staat stevig onder druk. Zo stijgt het ziekteverzuim onder werknemers, is er een sterke toename van de (ervaren) psychosociale arbeidsbelasting en van burn-out en bore-out, en veranderen veel werkenden steeds sneller van werkgever. Des te belangrijker wordt het gesprek met medewerkers over hun arbeid. Hoe ervaren zij hun werk? Wat maakt het werk van betekenis en zinvol? Hoe beoordelen zij de kwaliteit van arbeid? In de (therapie- en coachings)praktijk van alledag blijkt dit gesprek nog niet zo eenvoudig en ontbreekt vaak een gedeeld en samenhangend perspectief op arbeid, waardoor partijen elkaar niet goed begrijpen. In deze workshop wil ik een in de praktijk ontstaan werk- en denkmodel presenteren om het gesprek over de ervaren kwaliteit van arbeid met medewerkers (en die van onszelf) op een positieve manier te stimuleren en ondersteunen.

Het uitgangspunt is de ervaren kwaliteit van arbeid als gevoelde betekenis. Naast een interactief gesprek over de inhoud (theoretische onderbouwing), wil ik een praktische vertaling daarvan aanbieden door te gaan focussen op onze eigen kwaliteit van arbeid om te onderzoeken wat er ‘zich van binnen’ daarover laat horen.

De definitie van kwaliteit van arbeid is daarbij de gevoelde betekenis van een innerlijk beleven van onze arbeid die aangenaam of onaangenaam voelt en die bepalend is voor de balans tussen werken met plezier en vormen van afhaken.

Mogelijk gemaakt door

eenvoudig evenementen organiseren