Cursus Klinische Epidemiologie

"Het bewust en kritisch kunnen analyseren en interpreteren van wetenschappelijk onderzoek is en blijft van essentieel belang in de gehele carrière als (sport)arts."

Datum:

18 april 2023

Voor wie?

Deze cursus is voor artsen in opleiding, sportartsen, huisartsen en overige artsen.

Ja, ik meld mij aan

Wat kun je verwachten?

Deze cursus heeft tot doel je te scholen in het bewust en kritisch kunnen lezen van wetenschappelijk onderzoek en dan met name kwantitatief (epidemiologisch) onderzoek. Kwalitatief onderzoek, een andere tak van (wetenschappelijke) sport, komt in deze cursus niet aan de orde.

Waarom deze cursus

Een belangrijk onderdeel van je carrière als arts is ‘wetenschappelijk onderzoek’. Na afloop van dit opleidingsonderdeel dien je in staat te zijn wetenschappelijke literatuur optimaal te kunnen gebruiken in eigen praktijk of beleid. Dergelijk gebruik van de wetenschappelijke literatuur begint met de bewustwording van de reden waarom de literatuur gelezen wordt: “Wat wil ik weten en wat zou ik met deze kennis willen doen?” Nadat een ogenschijnlijk relevante wetenschappelijke publicatie gevonden is, is de volgende stap te verifiëren in welke mate de evidence in het artikel wel van goede kwaliteit is. Dit met het oogmerk alleen conclusies van relevante en valide wetenschappelijk literatuur te betrekken in de klinische besluitvorming. Het opleidingsonderdeel zelf kan ingevuld worden met een wetenschappelijk onderzoek of met het maken van een review-artikel over een sportgeneeskundig onderwerp.

Inhoud en voorbereidende opdracht

De cursus omvat drie onderdelen:

het kritisch lezen van een interventieonderzoek (RCT);
het kritisch lezen van een diagnostische studie (diagnostic test accuracy – DTA);
het kritisch lezen van een systematische review.

Voor elk onderdeel zal een week voor aanvang van de cursus drie relevante wetenschappelijke publicaties worden toegezonden, elk vergezeld met een vragenlijst op basis waarvan de methodologische validiteit van het onderzoek gewaardeerd kan worden (Risk of Bias (RoB) assessment tool).

Bij het kritisch lezen zal je wellicht merken dat je niet alle epidemiologische (basis)begrippen voldoende beheerst of begrijpt. Geen nood. Er zijn geen domme vragen en deze cursus is vooral bedoeld om de begrippen op te frissen en te leren toepassen. Het kan daarom geen kwaad om (nog eens) een blik te werpen op het epidemiologisch cursusmateriaal uit de eigen medische basisopleiding en/of een van de boeken.

Voorbereiding cursus

Een week voor de cursusdag worden de geselecteerde artikelen samen met de te gebruiken RoB-tools in een dropbox gezet (waar je per mail bericht van krijgt). Er wordt van van je verwacht dat je drie artikelen gelezen hebt en voor elk de betreffende tool naar beste vermogen hebben ingevuld. Op de cursusdag worden de verschillende items besproken, toegelicht en toegepast ter oordeelvorming over de validiteit van de voorliggende evidence.

Goed bruikbare boeken (veel gebruikt tijdens de opleiding tot basisarts)

Vandenbroucke JP en Hofman A, mmv van Stiphout WAHJ.
Grondslagen der Epidemiologie.
Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 7e ongewijzigde druk, 2018.
ISBN 978 90 368 1984 8.
NB: oudere drukken, vanaf de 3e, zijn ook nog goed bruikbaar.
LM Bouter, MCJM van Dongen, GA Zielhuis en MPA Zeegers
Leerboek epidemiologie, met name hoofdstukken 9 en 10
Bohn Stafleu van Loghum, 7e herziene druk, 2016
ISBN: 978 90 368 0561 2.
RJPM Scholten, M Offringa, WJJ Assendelft
Inleiding in evidence-based medicine, met name hoofdstuk 4 en 5.1 & 5.2
Bohn Stafleu van Loghum, 5e herziende druk, 2018
ISBN 978 90 368 1977 0

Aanbevolen boeken

Sanne Blauw. Het best verkochte boek ooit. (met deze titel)
De correspondent. ISBN 978 90 828 2164 2, 2018.
van Maanen. Goochelen met getallen
Uitgeverij Boom, Amsterdam. ISBN 978 90 850 6835 8. 2e oplage januari 2010.
Darrell Huff. Liegen met cijfers
NUBIZ, Hilversum. ISBN 978 94 927 9015 6