Studiedag GGS Eigentijds Vrijeschoolonderwijs in een Grootstedelijke Context

In twee workshoprondes worden we mentaal en/ of fysiek in beweging gebracht. Hieronder vind je een korte omschrijving van de workshops en informatie over de workshopaanbieders. Op de pagina 'aanmelden' kun je aangeven aan welke workshops je wilt deelnemen.

Visie op ICT-onderwijs en het opstellen van een leerlijn (Anna de Jongh) - alleen tijdens workshopronde 1. Voor ICT coördinatoren, IB-ers, directie en geïnteresseerde leerkrachten

Als je begint met een leerlijn, is je visie het vertrekpunt. Helaas heeft Rudolf Steiner niks over computers gezegd… Of indirect toch wel? Ik vertel hoe wij gekomen zijn tot onze visie op de digitale wereld en welke stappen je kunt nemen om tot een gedegen visie op je eigen school te komen. Vandaaruit volgt de leerlijn, hoe koppel je deze steeds terug naar je visie. Het is makkelijk om vanuit de mogelijkheden (apparaten) te denken, maar wat is je doel nou precies? En nog belangrijker, waar in ons prachtige vrijeschool-curriculum kunnen we met een kleine aanpassing ook de digitale wereld betrekken?

Anna de Jongh werkt als intern begeleider op vrijeschool Widar in Delft en is daarnaast zelfstandig leerkrachtbegeleider. Zij coacht vooral startende leerkrachten in de regio maar ook bijvoorbeeld de educatief medewerkers van Naturalis. Op Widar heeft zij zich ingezet voor een door ouders en team gedeelde visie digitale geletterdheid en de leerlijn opgesteld die daaruit volgde.

Lesideeën digitale geletterdheid voor een vrijeschool (Anna de Jongh) - alleen tijdens workshopronde 2. Voor leerkrachten van klas 4, 5, 6

Welke werkvormen kun je gebruiken om ICT-onderwijs niet enkel achter een scherm vorm te geven? Hoe organiseer ik een offline les digitale geletterdheid? Na afloop heb je in ieder geval drie lesideeën ervaren die je de volgende dag kunt toepassen en een naslagwerkje met nog veel meer off-line lesvormen.

Natuurbeleving (Evert-Jan Woudsma)
Zonder plan naar buiten. Ga je mee?

Overal hoor, zie en lees je het; kinderen moeten meer naar buiten en meer de natuur in! En jij denkt 'Ik heb al zoveel te doen met al die andere vakken en de natuur is hier niet echt om de hoek'. Dat is precies waar deze 1,5 uur durende workshop over gaat.

Evert Jan Woudsma is ruim 20 jaar boswachter geweest. Sinds hij in 2018 voor zichzelf is gestart, heeft hij zich gespecialiseerd in natuurbeleving: verwondering, ontdekken, beleven. “Ik laat je in deze 1,5 uur zien hoe eenvoudig natuurbeleving en dus een buitenles kan zijn. Mijn specialiteit is: zonder plan naar buiten... Ga je mee?”

Motoriek en bewegen (Boudewijn van Sluijs)
Motorisch bewegen in de cultuur van vandaag

"Het onderwerp ‘Motoriek’ in verband met opvoeding, bewegingsonderwijs, ontwikkelingsfasen, menskunde en het dynamische VS-leerplan is voor mij altijd een onontbeerlijk gebied van achterliggende studie geweest." Voor Vrijeschool-leerkrachten is het van groot belang om over een goed begrip te kunnen beschikken van de fenomenen die in de menselijke beweging zijn waar te nemen. In de workshop zullen we in drie delen van 30 minuten het gebied van de motoriek en de beweging nader verkennen, ook met een praktisch onderdeel. Het zal daarbij niet direct om euritmie gaan. Thema’s van de drie onderdelen:

De beweging in beeld. Kenmerken van de toekomstgerichtheid van de wil. Lopen, spreken, denken.
Motoriek, initiatief en constitutie. Waarnemen, begrijpen en vormgeven bij jezelf en het kind. Spelen, leren, werken.
Motorische ontwikkeling in de cultuur van vandaag. Het kunnen tegenkomen van je motieven in je leven. Vrijheid, liefde en het tot leven wekken.

Boudewijn van Sluijs is 66 jaar en woonachtig in Middelburg. Als euritmie-docent is hij vanuit zijn vakgebied al meer dan 40 jaar betrokken bij ontwikkelingen van het Vrijeschoolonderwijs, onder andere ook als stage-mentor. In al die jaren is hij steeds tegelijkertijd werkzaam geweest op verschillende Vrijescholen in Zeeland en Noord- en Zuid-Holland. Momenteel zijn dat de de Vrijeschool Vredehof in Rotterdam en de VS Castricum. Aan de GGS-onderbouwen 'Roeske' en 'Plein' heeft hij enige jaren als vervanger gewerkt, totdat Jiri Brummans de euritmielessen kon overnemen.

Graffity als kunstvorm (Tomas Sondervan)

In deze workshop leer je zelf de basis van het graffiti-spuiten beoefenen en bespreken we wat je hiermee in de hoogste klassen zou kunnen doen.

Tomas Sondervan is conciërge op Vrijeschool Kairos en beoefent zelf graffity. Hij heeft al eerder met leerlingen graffitykunst gemaakt op school. Dat beviel zo goed dat hij graag deze verfrissende workshop over straatkunst geeft. Laat je inspireren!

Jaarfeesten (Lisette Stoop)
Toekomstbestendig feesten

Jaarfeesten vieren is een groot goed in het vrijeschoolonderwijs. Leven met het ritme van het jaar! Dat doen we graag en dat willen we ook blijven doen. Jaarfeesten vieren om ons te verbinden met deze tijd en onze huidige cultuur vraagt om een bezinning op wat we vieren en waarom. Kijkend en belevend naar de vele culturen om ons heen gaan we inspiratie opdoen. Hoe kunnen we feesten vieren die in onze veranderende maatschappij een toekomst karakter hebben?

Lisette Stoop is sinds 2013 als adviseur verbonden aan BVS-Schooladvies. In haar loopbaan heeft zij van meet af aan met veel plezier gewerkt als klassenleraar voor klas 1 t/m 6. Zij zet zich in voor kunstzinnig en verbindend lesgeven. Als adviseur helpt zij leraren en teams bij onderwijsontwikkelingen zoals activerende didactiek en het integreren van denken, voelen en willen in de lespraktijk.

NT2 voor kleuters (Loïs Eijgenraam)
Bruikbare werkvormen voor in de praktijk van alledag

Tijdens deze workshop gaan we in op kleuters die van jou de Nederlandse taal moeten leren of die taalzwak zijn en extra begeleiding en ondersteuning nodig hebben om zich de taal eigen te maken. Na een theoretisch gedeelte gaan we kijken naar de praktijk van alledag. We kijken naar verschillende werkvormen die in de eigen klas aangeboden kunnen worden om zo de woordenschat en taalontwikkeling positief, beeldend en vanuit de vrijeschoolpedagogie te kunnen ondersteunen.

De workshop is vooral bedoeld voor kleuterleid(st)ers. Dit omdat het aanleren van de Nederlandse taal als 2e taal in de kleuterklas nog mogelijk is door de eigen leerkracht. Vanaf klas 1 niet meer; het schoolse leren vraagt dan om een dusdanige woordenschatontwikkeling dat een kind in klas 1 niet én kan leren leren én de Nederlandse taal zich eigen kan maken. Na de workshop kan je met enkele werkvormen praktisch werken in de eigen klas. We werken met een hand-out waarin ook een paar tafelspelletjes zijn opgenomen die je kunt spelen voor en met de kinderen.

Loïs Eijgenraam is als associé-onderwijsadviseur werkzaam bij BVS schooladvies. Loïs is lange tijd vrijeschool-kleuterleidster geweest en heeft veel ervaring opgedaan rondom NT2 bij peuters en kleuters.

Techniek (Gerard Vrijhoeven & Jack Visker)

Na een korte introductie waarin we je deelgenoot van onze missie voor techniek, laten we voorbeelden zien van wat je met kinderen kan maken in klas 5 en 6. Daarna gaan we aan de slag met werkstukken die relevant zijn voor het onderricht in de klas. We zullen bezig gaan met houtbewerken, mechanica, hydrauliek, 3D tekenen en -printen, enkelpolige schakelingen en het programmeren van diverse robots. Daarmee is er voor ieder wat wils.

Gerard Vrijhoeven en Jack Visker werken al dertig jaar met techniek, hout en leerlingen. Samen vormen zij ‘Samenwerking de Vliegende Vis’.

Gerard werkt als leerkracht houtbewerking en techniek op de Rudolf Steiner School en het Rudolf Steiner College in Haarlem. Samen met zijn vriend en collega Jack Visker en de leerlingen ontwikkelde hij de afgelopen 12 jaar diverse opdrachten, zeer uiteenlopend van thema en vaardigheden. Voor het college staat hij aan de wieg van de techniekweken van de mavo-afdeling. Zijn lokaal ligt op de grens tussen de onderbouw en het college en is een werkplaats waar leerlingen groot en klein gebroederlijk naast elkaar aan hun project werken, waar een robotje tussen de houtkrullen doorrijdt, met het gezoem van een 3d-printer op de achtergrond, terwijl een stoommachientje vrolijk sist en ratelt.

Jack Visker staat jaarlijks met zijn producten op de Vrijeschool-Lerarenweek (Zutphencursus) en samen met Gerard Vrijhoeven heeft hij de cursus houtbewerken tijdens de internationale Werklehrertagung in Everswinkel gegeven. Daarnaast assisteert hij wekelijks in de lessen houtbewerking op de Rudolf Steinerschool in Haarlem.

Inkt van planten (Hanneke ter Horst)
Gebruik je omgeving om mee te schrijven of te schilderen! Zelf inkt maken is niet ingewikkeld en leuk om te doen. In je directe omgeving zijn planten en vruchten te vinden waarmee inkt gemaakt wordt. Je kunt de inkt gebruiken om te schrijven, maar ook om mee te schilderen. Na een korte uitleg over inkt en over verschillende methodes om inkt te maken, maken we 2 à 3 kleuren inkt van verschillende planten en vruchten. Als er tijd over is, kan met de inkt geschilderd worden. Iedereen krijgt een potje inkt mee naar huis.

Hanneke ter Horst is leerkracht op Waldorf aan de Werf. Vanuit haar kunstpraktijk is zij al een aantal jaren bezig met de toepassing van natuurlijke kleurstoffen en pigmenten om materialen te verven of te schilderen. “Het is een mooie ontdekkingstocht uit te vinden welke planten welke kleuren geven!”

Burgerschap (Bregje Beerman & Lenore Hehenkamp)
Diversiteit en inclusie zijn fascinerende thema’s!

Samen komen
In de vreugde om het worden
Van het eigene
Samen zijn
In de warmte
Voor het leren
En de daad
Heen te gaan
In het weten
Mens met anderen te zijn

Deze spreuk van Ed Taylor klonk in de jaren ‘90 bij de opening van de nieuwbouw van de vrijeschool in Haarlem. De essentie van wat we tegenwoordig burgerschap noemen, ligt erin besloten: ‘de vreugde van het worden van het eigene’ en ‘mens met anderen te zijn’. Maar hoe geef je daar vorm aan in je school en in jouw lessen?

De volgende vragen komen daarbij aan bod: Zien we diversiteit als rijkdom? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen zich thuis voelt op school, zonder een deel van zichzelf te moeten verstoppen? Hoe kun je het onderwijs zo maken dat leerlingen zichzelf en de wereld er in kunnen herkennen? En hoe leren we kinderen mens met anderen te zijn?

Antwoorden op deze vragen zijn onder andere afhankelijk van waar de school staat. We gaan daarom op zoek naar wat dit betekent voor de verschillende vrijescholen in Amsterdam. Na de workshop heb je goed zicht op wat de burgerschapsopdracht voor scholen is. Bovendien heb je handvatten om invulling te geven aan die opdracht op een manier die bij vrijeschoolonderwijs past.

Bregje Beerman werkt als onderwijskundige bij de Onderwijsraad. Daar draagt zij haar steentje bij aan adviezen voor de overheid op hoofdlijnen van onderwijsbeleid. Daarnaast werkt zij mee aan het Vrijeschoolkompas. Dat zijn beschrijvingen van uitgangspunten van het vrijeschoolonderwijs, op de website van de vereniging van vrijescholen. Voordat zij de overstap naar de Onderwijsraad maakte, werkte zij ruim twintig jaar als docent Engels in de midden- en bovenbouw van het Rudolf Steiner College in Haarlem, waar zij ook vakgroepleider was.

Leonore Hehenkamp werkt als onderwijsbegeleider rondom de thema’s burgerschap, diversiteit, levensbeschouwing en identiteit. Zij werkt vaak met kinderen en jongvolwassen en zoekt altijd de dialoog, maakt ruimte voor de verschillen en zoekt naar overeenkomsten. Diversiteit en dan met name seksuele diversiteit zijn haar expertise en daarover voert ze graag het gesprek met leerkrachten en leerlingen. Daarnaast geeft ze filosofielessen binnen het primair- en voortgezet onderwijs en heeft ze een achtergrond als humanistisch geestelijk begeleider/raadsvrouw.

Jouw eigen speelbiografie (Ton Baan)

Middels ‘drie landschapinterviews' en de verhalen die daaruit ontstaan, werk je aan jouw eigen speelbiografie: hoe speelde je vroeger, hoe doe je dat nu en waar zou je in de toekomst nog mee willen spelen? Hierna kun je beeldend aan de slag en jouw speelbiografie persoonlijk uitwerken in een tekening. Aan het einde van de workshop heb je ontdekt hoe belangrijk spelen in jouw eigen ontwikkeling is geweest en misschien nog wel is....

Huiswerk: neem drie voorwerpen mee naar de workshop: één voorwerp heeft een connectie met spelen vroeger, één met spelen nu en één met spelen in de toekomst. Lang nadenken over wat je meeneemt hoeft niet, elk voorwerp is goed en het hoeft geen speelgoed te zijn.

Ton Baan is sinds 2014 speeladviseur bij Emplayment. In deze rol is hij voortdurend op zoek naar de homo ludens in ons, de spelende mens. Volgens hem zijn werken en spelen meer met elkaar verweven dan wij vermoeden, spelen is voor Ton 'het nieuwe werken’. Meer weten? Hier Emplayment in 100 seconden. Recent is hij gestart met MeYouWeDo, waarmee hij burgerschap, ‘van waarde zijn’ en ‘goed doen’ van speelse invalshoeken voorziet https://meyouwedo.nl

Een roots-reis (Ad Dekkers)

Herinner je je nog hoe het leven er uit zag toen je nog klein was? Welke plek de techniek in je leven had? Hoe de omgeving gebouwd was waarin je leefde? Welke geluiden gedurende de dag tot je kwamen? Welke invloed heeft dat op je leven van nu uitgeoefend? Welke mogelijkheden en problemen heeft dat opgeleverd? Wat zijn de lessen die je daaruit trekken moet voor de kinderen die aan je zijn toevertrouwd?

In de workshop maak je een ROOTS-reis naar vroeger. Daardoor ervaar je hoe de vroege context het leven van nu beïnvloedt tot in onvermoede details. Je krijgt zicht op hoe die context tot een inspiratiebron kan worden omgebouwd voor het onderwijs aan het kind van nu, waarvan de context steeds verder verstedelijkt en vertechniseert.

Ad Dekkers is psycholoog en heeft jarenlange internationale ervaring met zelfkennisoefeningen in dienst van de eigen beroepsontwikkeling. Hij is schrijver van 'Levenselixer voor ouders, leerkrachten en andere volwassenen'.

Mogelijk gemaakt door

eenvoudig evenementen organiseren