Toelichting programma​

Workshopronde 1

Interactieve lezing 1: Onderzoek naar detectie van graafactiviteit door bevers en dassen met glasvezel

Cees-Jan Mas (ProRail)

Ontdek hoe trillingen rond glasvezel waargenomen en gelokaliseerd kunnen worden! Met één apparaat kan er tot op tientallen kilometers afstand "geluisterd" worden. ProRail onderzoekt of het mogelijk is om op deze manier graafactiviteiten en holen van bevers en dassen te detecteren. Als het lukt om hier een alarmeringssysteem aan te koppelen, kan er snel gereageerd worden, zodra de eerste graafactiviteiten beginnen. Dit zou de schade en risico’s voor het spoor en impact van de maatregelen op de dieren aanzienlijk beperken. Kom naar deze lezing en leer meer over deze innovatieve technologie en de mogelijkheden voor duurzaam omgaan met deze gravers.

Workshop 2: Spanningsveld N2000 en waterveiligheid

Ben van Dinther (Provincies Overijssel) en Robert Maarschalkerweerd (Rijkswaterstaat)

De bever is aangewezen als N2000-doelsoort in het Natura2000-gebied Rijntakken (uiterwaarden Waal, Nederrijn en IJssel). In het aanwijzingsbesluit Rijntakken zijn voor de bever de volgende doelstellingen aangegeven: behoud van het oppervlakte aan leefgebied en verbetering van de kwaliteit van het leefgebied, waardoor de populatie kan groeien. Het leefgebied van de bever bestaat uit rustige met wilgen (en andere zachthoutooibos-soorten) begroeide oevers van permanent watervoerende ondiepe wateren. Verbetering van het leefgebied kan vorm krijgen door aanwezige wilgen te behouden en door nieuwe boskernen aan te leggen. Dit staat echter op gespannen voet met de doorstroombaarheid van de uiterwaarden, die bij hoogwater van belang zijn. Naast de aanwezigheid van voldoende zachthoutooibos-soorten zoeken bevers ook een uitwijkmogelijkheid bij hoogwater. Om te voorkomen dat de dieren hun vluchtplaatsen zoeken in de winterdijken, kunnen hoogwatervluchtplaatsen aangelegd worden. Maar ook hiervoor geldt dat dit op gespannen voet staat met de doorstroombaarheid van de uiterwaarden. In deze workshop wordt gezocht naar mogelijkheden om zowel de doelstellingen voor de bever als de hoogwaterveiligheidsdoelen te verenigen.

Workshop 3: Omgaan met bevers in dijkbeheer

Vana Tsimopoulou en Danny Janssen (HZ University of Applied Sciences)

Deze workshop behandelt de uitdagingen van beveractiviteit voor het dijkbeheer en hoe deze aangepakt kunnen worden. Dit gebeurt binnen het project ‘Dieren in de Dijk’. Het tweejarige project richt zich op het verbeteren van de vaardigheden van dijkbeheerders om schade door gravende dieren aan te pakken. Het doel is om kennis uit verschillende vakgebieden, zoals biologie, waterbouwkunde, geofysica en dijkbeheer, te combineren voor een beter risicobeheer. Dit doen we door veldonderzoek langs Nederlandse en Vlaamse dijken, samen met experts, professionals en studenten, en door deskresearch. De resultaten en ervaringen worden gedeeld via een openbaar wiki-platform. Dit project krijgt steun van het Regieorgaan SIA.

Workshop 4: Ervaringen hoogwater 2023-2024

Wijnand Evers, Frank Jansen en Jasper Haije (Waterschap Drents Overijsselse Delta)

Bevers en andere gravers zijn een groot risico voor de waterveiligheid, zeker bij hoogwater. Om meer grip op de zaak te krijgen zijn verschillende waterschappen begonnen actief op graverij te inspecteren. Wijnand Evers praat u bij over de ervaringen van het hoge water tijdens de afgelopen winter.

Workshopronde 2

Interactieve lezing 1: Landschap en natuurdoelen

Peter-Paul Schollema (Waterschap Hunze en Aa's)

Het landschap veranderd door de komst van de bever. Dit heeft verschillende gevolgen. Onder andere die voor natuurdoelen.

Workshop 2: Hoe richt ik een beverhabitat mensvriendelijk in?

Ronald Wolters (Waterschap Aa en Maas)

Of je het wil of niet: bevers komen steeds dichter bij de mensen te wonen. Hoe richt je nou een gebied zo bever- en mensvriendelijk in? Aan de hand van een echte casus ga je dat zelf ontdekken.

Workshop 3: BEheer Van kritiEke infrastructuren door opsporing van bevers met onbemande Robotische Systemen

Yara Kronshorst en Kees van Teeffelen (Hogeschool Saxion)

Hogeschool Saxion onderzoekt de mogelijke inzet van onbemande robotische systemen met verschillende sensorpakketten voor het opsporen en monitoren van bevers in kritieke infrastructuren. Dit doen zij in samenwerking met partners zoals o.a. de publieke partijen STOWA, meerdere waterschappen en de provincie Overijssel. Het aantal graverijen door bevers in deze infrastructuren (waaronder waterkeringen, spoordijken en autowegen) neemt de laatste jaren hard toe. In dit onderzoeksproject worden verschillende robotplatformen ontwikkeld en getest, voorzien van autonome navigatie- en detectiemodules bestaand uit verschillende sensoren. Voor succesvolle detectie en monitoring zijn robuuste technologieën nodig die gangenstelsels en kamers kunnen waarnemen en deze zelfstandig in kaart kunnen brengen, ook op moeilijk bereikbare plaatsen. Hierbij wordt geput uit ervaringen van eerdere onderzoekstrajecten op het gebied van bodemonderzoek met drones, lopende en rijdende robots, voorzien van bijvoorbeeld Ground Penetrating Radar (GPR) of elektronische geurdetectie (e-Nose).

Workshop 4: Risicoanalyse

Reindert Stellingwerff (Rijkswaterstaat), Martijn van der Meer en Cors Onnes (Arcadis in opdracht van ProRail)

Graverij in Dijken: Een Groeiende Uitdaging – Samen Vinden We Oplossingen! In 2023 stonden we voor een grote uitdaging: waar liggen de risico’s voor onze cruciale infrastructuur? Met de kosten, tijd en capaciteit die gemoeid zijn met ingrijpen, is het essentieel om de juiste prioriteiten te stellen. RWS en ProRail hebben daarom, onafhankelijk van elkaar, geavanceerde GIS-analyses laten uitvoeren. Deze analyses, gebaseerd op beschikbare kennis van habitat, leefgebied, omgevingskenmerken en kwetsbare infrastructuur, vormen de basis voor nauwkeurig veldonderzoek en het opsporen van graafactiviteiten. Daarnaast helpt het om de kosten te ramen voor preventieve maatregelen in de meerjarenprogrammering.

Doe mee aan deze workshop en ontdek of deze innovatieve aanpak helpt om effectief te prioriteren en onze dijken en infrastructuur te beschermen.