Ronde 3: expertsessies

1. De Green deal en klimaat- en energiebeleid

Sprekers: Ayolt de Groot e/o Kim Hermans, Sophie Pak en Frank van der Harst (ministerie van EZK)

Tijdens deze workshop zullen de data- en kenniscollega’s vanuit de klimaatdirectie en energiedirecties het gesprek aangaan over waar de informatiebehoefte wat betreft de Green Deal kan liggen binnen het klimaat- en energiebeleid.
 

2. Het Green Deal-dashboard

Sprekers: Hans Langenberg en Duco Hoogendoorn

Het Green Deal-dashboard zal de Nederlandse vorderingen wat betreft de Europese Green Deal visualiseren op een toegankelijke en interactieve manier. Centraal staat de aanpasbaarheid van het dashboard, waardoor gebruikers op eigen wijze op een duidelijke en vlotte wijze tot de voor hen relevante visualisaties kunnen komen.
 

3. Circulariteit en efficiency in de waterketen

Sprekers: Kees Baas en Jocelyn van Berkel

In de bestaande en toekomstige Europese waterwetgeving en in internationale indicatorsets is de focus steeds meer op thema’s die een sterke link met de European Green Deal hebben. In het voorstel voor de herziening van de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater gaat het daarbij om nieuw beleid omtrent energie-neutrale rioolwaterzuivering, hergebruik van gezuiverd afvalwater, terugwinning van componenten uit water en zuiveringsslib en strengere zuiveringseisen voor veel stoffen voor de periode vanaf 2025. Daarnaast richten de SDG doelstellingen zich op efficiënter gebruik van water in de economie en op waterstress: gebruiken we niet te veel water ten opzichte van wat beschikbaar is. Water speelt bij veel European Green Deal doelstellingen een rol, denk aan landbouw, klimaat, biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen. In deze presentatie laat het CBS zien welke data er nu al beschikbaar zijn vanuit de afvalwaterstatistiek en de waterrekeningen en wat de toekomstige data-vraag is en hoe het CBS daarop kan inspelen. 
 

4. Introductie van waterstof in de energiestatistieken: een kijkje in de CBS-keuken

Sprekers: Justin Domhof en Reinoud Segers

De verwachting is dat de moleculaire opslag van energie in waterstof een grote rol gaat spelen bij de verduurzaming van de energievoorziening van Nederland en omringende landen waarmee het Nederlandse energiesysteem sterk verbonden is. Om die reden is er vanaf verslagjaar 2024 een Europese verplichting gekomen om waterstof als energiedrager in de energiebalans op te nemen. Daarnaast wordt er aan gedacht om ook ammoniak hierin mee te nemen gezien de mogelijkheden om ammoniak en waterstof in elkaar om te zetten en de reeds bestaande mogelijkheden om ammoniak wereldwijd te verhandelen. Op dit moment is in grote lijnen duidelijk welke gegevens met betrekking tot deze energiedragers het CBS aan Eurostat zal moeten leveren. Er zijn echter ook nog een aantal definities die nog niet volledig zijn uitgewerkt. In deze presentatie zullen we een overzicht geven van de stand van zaken: van welke data weten we nu al zeker dat het CBS ze op gaat leveren en waar zitten de huidige onduidelijkheden?
 

5. Bezit en gebruik van elektrische voertuigen

Spreker: Judith Nijenhuis

Het CBS heeft op 2 Grants ingeschreven waarbij de nadruk ligt op elektrische voertuigen, bezit en gebruik:

De 1^e Grant wordt afgerond per 28-2-2023 en betreft: tabellen over motorvoertuigen, uitgesplitst naar voertuigsoort en  brandstofsoort (w.o. plug-in en full elektrisch), alsmede een methoderapport en automatiseringsslag om elektrische leasevoertuigen toe te kennen aan de gebruiker. Dit in samenwerking met RVO. De 2^e Grant is ingediend, maar er is nog geen toestemming vanuit Eurostat voor. Het gaat daarbij om een pilot voor het berekenen van kilometers motorfietsen (w.o. elektrisch), om tabellen over nieuw verkochte en 2^e hands wegvoertuigen, uitgesplitst naar voertuigsoort en brandstof (w.o. plug-in en full elektrisch) en om het ontwikkelen van een methode om kilometers afgelegd door personenauto’s uit te splitsen naar type eigenaar en bij rechtspersonen naar branche (SBI).
 

6. Betere voetafdrukken voor duurzaam economisch beleid

Sprekers: Adam Walker en Edwin Horlings

Economische productie en consumptie leggen druk op milieu en klimaat. Bij het berekenen van deze voetafdruk moeten alle activiteiten in de waardeketen worden meegenomen, zowel in Nederland als in het buitenland. Voetafdrukken spelen dan ook een hoofdrol in de European Green Deal. Er is behoefte aan meerdere voetafdrukken: naast broeikasgassen gaat het ook om water, land, biodiversiteit en grondstoffen. Het probleem is dat de methoden en data voor de berekening van voetafdrukken onderling behoorlijk van elkaar verschillen en dat de kwaliteit van databases in de loop van de tijd kan variëren. Voor monitoring van beleid op de lange termijn, naar de klimaatdoelen van 2030 en 2050, zijn juist consistente tijdreeksen nodig. Het CBS werkt samen met het PBL aan een geharmoniseerd statistisch raamwerk voor voetafdrukcijfers, gebaseerd op de multiregionale input-outputtabel (MRIO) FIGARO van Eurostat. Dit raamwerk kan meer in het algemeen inzicht geven in waardeketens waarmee Nederlandse bedrijven zijn verbonden met elkaar en met de rest van de wereld.
 

7. Innovatietraject duurzame consumptie

Sprekers: Femke Kessels en Maarten Mus

Wij hebben een prikkelende innovatie-uitdaging vormgegeven en getest: op welke manieren en langs welke kanalen kunnen we snel en actuele inzichten over duurzame consumptie delen, zodat de consument duurzamere keuzes kan maken? Dit deden we in samenwerking met innovatiebureau BRIL. Door middel van brainstormsessies en zowel interne als externe interviews zijn er innovatie-ideeën opgehaald. Uit alle ideeën kwamen verschillende terreinen naar voren waarop innovatie mogelijk is; bijvoorbeeld op het gebied van bronnen, statistieken of communicatievormen. Met de beste ideeën is de innovatie-uitdaging vormgegeven en getest. We maakten gebruik van pakkende experimentele filmpjes over hergebruik, reparatie en tweedehands goederen die via social media en reguliere media gedeeld kunnen worden.
 

8. Storytelling duurzame voedselproductie en -consumptie

Sprekers: Pascal Ramaekers en Manon Weusten

Op initiatief van de werkgroep Klimaat en Duurzaamheid van het CBS is er in november 2022 gestart met een pilot waarbij tweedejaarsstudenten van de Hogeschool Zuyd (visuele communicatie, storytelling en multimedia design) belangrijke vragen op het gebied van duurzame voedselproductie en -consumptie beantwoorden. De jonge generatie voelt zich zeer betrokken bij dit thema, omdat het zeker ook gaat over hun leven en hun toekomst, en willen dit graag uitdragen met begrijpelijke, toegankelijke en aansprekende multimedia stories die op onder andere CBS-data gebaseerd zijn. In februari hebben de studententeams hun project afgerond met de ontwikkeling van ontwerp-prototypes. Het CBS kan van de aanpak van de studenten leren ten aanzien van het toegankelijk en aansprekend maken van dit complexe thema op een manier dat het jongere doelgroepen, of zelfs alle gebruikers, raakt. In deze presentatie zullen enkele resultaten van de studenten gepresenteerd worden en zal er worden gereflecteerd op de waarde van dit project binnen de grote EU Green Deal uitdaging.